Kto może wyrobić kartę EKUZ?

EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, to potwierdzenie posiadania aktywnego ubezpieczenia zdrowotnego w ramach publicznego systemu ubezpieczeń. W Polsce jest to ubezpieczenie w ramach NFZ. O tym, co daje ta karta, przeczytasz w tym wpisie. Natomiast dziś skupimy się na tym, kto kartę EKUZ może wyrobić, bo to nie jest takie oczywiste. Do napisania tego wpisu zaprosiłam Elę Szatiło, księgową z 14 letnim doświadczeniem, która od 8 lat prowadzi swoje biuro rachunkowe. Na końcu tego wpisu znajdziesz trochę więcej o Eli, a teraz zapraszam Cię do lektury 🙂

Kto może starać się o kartę EKUZ?

Kto może starać się o kartę EKUZ, czyli kto z dużym prawdopodobieństwem podlega pod ubezpieczenie w ramach NFZ? Jest to cały szereg osób, wśród których wyróżniamy:

• osoby zatrudnione na umowę o pracę,
• osoby pracujące na podstawie umowy zlecenie,
• osoby prowadzące działalność gospodarczą,
• osoby zgłoszone jako bezrobotne,
• osoby posiadające prawo do renty lub emerytury,
• uczniowie i studenci w wieku powyżej 18 lat zgłoszone do ubezpieczenia u członka rodziny,
• uczniowie i studenci w wieku powyżej 18 lat niemogące być zgłoszone do ubezpieczenia u członka rodziny, ubezpieczane są przez szkołę/uczelnię,
• dzieci do 18-go roku życia nawet niezgłoszone do ubezpieczenia u ubezpieczonego członka rodziny, ale posiadające obywatelstwo polskie,
• osoby wyżej niewymienione, ale zgłoszone do ubezpieczenia u ubezpieczonego członka rodziny,
• nieposiadające ubezpieczenia kobiety w ciąży/w trakcie porodu mające obywatelstwo polskie i mieszkające w Polsce lub mające status uchodźcy,
• dzieci do 18-go roku życia mieszkające w Polsce i mające status uchodźcy.

Dla każdej z powyższych grup osób karta EKUZ jest ważna przez różny okres, ale bardzo prawdopodobne, że nie trzeba jej wyrabiać przy okazji każdej zagranicznej podróży.

Gdzie tkwi haczyk?

W teorii wydaje się, że praktycznie każdy obywatel Polski lub osoba mieszkająca w Polsce mająca status uchodźcy ma prawo starać się o kartę EKUZ. W praktyce okazuje się, że dodatkowo muszą być dopełnione formalności, aby z takiego prawa można było skorzystać.

I tak:

• Za osobę zatrudnioną na umowę o pracę, pracującą na podstawie zlecenia musi być przez pracodawcę (płatnika składek) złożona comiesięczna deklaracja rozliczeniowa ZUS, bez tego NFZ nie ma informacji czy nadal masz prawo korzystać z ubezpieczenia.
• Osoby prowadzące działalność gospodarczą również muszą zadbać o to, aby terminowo składać w ZUS prawidłowe comiesięczne deklaracje rozliczeniowe. Pamiętaj, że jeśli działalność gospodarcza zawieszona jest dłużej niż 30 dni, tracisz ubezpieczenie zdrowotne. Zadbaj o ubezpieczenie na przykład u członka rodziny. Możesz też dobrowolnie opłacać składkę zdrowotną.
• Osoby zgłoszone jako bezrobotne muszą mieć zamknięte ubezpieczenie u byłego pracodawcy, czyli po prostu były pracodawca powinien dopilnować terminowego wyrejestrowania byłego pracownika z ZUS.
• Jeśli byłeś zgłoszony do ubezpieczenia u członka rodziny i podjąłeś zatrudnienie/rozpocząłeś działalność gospodarczą – zadbaj o to, aby zostać wyrejestrowanym u członka rodziny. W przeciwnym razie w NFZ przy Twoim ubezpieczeniu pojawi się błąd i nie otrzymasz karty EKUZ oraz nie skorzystasz ze świadczenia na NFZ.
• Jeśli jako student jesteś zgłoszony do ubezpieczenia przez uczelnię i w trakcie trwania tego ubezpieczenia podejmiesz zatrudnienie na umowę o pracę lub rozpoczniesz działalność gospodarczą, uczelnia wyrejestruje Cię z ubezpieczenia. W momencie zakończenia umowy o pracę, działalności gospodarczej rejestracja do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię nie odbywa się automatycznie. Samemu trzeba zadbać o to, by uczelnia nas zgłosiła.
• Jeśli do swojego ubezpieczenia zgłaszasz członków rodziny pamiętaj, że przy ustaniu Twojego ubezpieczenia (zakończenie umowy o pracę, zawieszenie/likwidacja działalności) również zgłoszeni członkowie rodziny tracą ubezpieczenie.

Jak się dowiem, że jestem ubezpieczony?

Jak więc sprawdzić czy z naszym ubezpieczeniem zdrowotnym wszystko jest w porządku? Jest na to kilka sposobów. Sprawdzanie tego przy okazji składania wniosku o wydanie karty EKUZ w oddziale NFZ nie jest najlepszym pomysłem. Oto one:

1. Sprawdzasz swoje ubezpieczenia na swoim koncie ZUS PUE. Możesz tam sprawdzić swoje ubezpieczenie oraz sprawdzić czy i jacy członkowie rodziny są zgłoszeni przy Twoim ubezpieczeniu. Aktywacja konta ZUS PUE to 15 minut, jeśli posiadasz swój profil zaufany (ePUAP).
2. Idziesz z numerem PESEL swoim lub członka rodziny do przychodni działającej w ramach NFZ, gdzie pracownik przychodni może sprawdzić stan ubezpieczenia.
3. Wchodzisz na swoje Internetowe Konto Pacjenta (IKP) przez stronę https://zip.nfz.gov.pl/ lub aplikację mobilną IKP. Tam w boksie zatytułowanym „Moje konto” kliknij „Zobacz” i szukasz informacji „Zobacz składki”. Po kliknięciu dowiesz się czy i kiedy doszło do zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.

Na koniec pamiętaj, że zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia jest bezpłatne. Kartę EKUZ najczęściej dostaniesz od ręki w oddziale NFZ. A uporządkowanie spraw ubezpieczenia zdrowotnego Twojego lub członka rodziny to najczęściej nie dłużej niż 48 godzin. Później zostaje już tylko cieszenie się spokojnym urlopem.

Wniosek o kartę EKUZ możesz złożyć również online za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta. Wtedy w ciągu 3-5 dni roboczych karta przyjdzie pocztą na wskazany adres.

O autorce wpisu